HISTORIA

Większość Niemców opuściła Polkowice na krótko przed wkroczeniem do miasta oddziałów wojsk radzieckich. Byli wśród nich protestanci i katolicy. Oba kościoły katolicki i ewangelicki opustoszały. Ostatni pastor kościoła ewangelickiego Nikolai Feierabend opuścił miasto wraz z większością członków gminy ewangelickiej i więcej do Polkowic nie wrócił. Zupełnie inaczej potoczyły się losy proboszcza parafii katolickiej Johannesa Doeringa. On również opuścił miasto w obawie przed wojskami radzieckimi i udał się na zachód kraju. Jednak jesienią 1945 roku powrócił do Polkowic i zajął się tym razem organizacją życia religijnego wśród parafian polskiego pochodzenia. Ksiądz Doering za wszelką cenę usiłował nauczyć się języka polskiego i częściowo mu się to udało. W nabożeństwach brali udział również katolicy niemieccy, którzy pozostali w Polkowicach. Do parafii polkowickiej należały wówczas: Polkowice, Polkowice Dolne, Kazimierzowo, Sucha Górna i od 19 października 1951 roku Trzebcz. Parafia podlegała bezpośrednio dekanatowi głogowskiemu. Ksiądz Doering wyjechał do Niemieckiej Republiki Federalnej w marcu 1951 roku.

W kwietniu nowym proboszczem polkowickiej parafii został ksiądz Walerian Zdanowicz, wyświęcony w 1937 roku we Lwowie. Administrował parafią przez 10 lat do maja 1961 roku. Były to bardzo ciężkie czasy dla Kościoła i jego kapłanów. Na początku lat pięćdziesiątych zaczęto usuwać nauczanie religii ze szkół. Zmuszało to duchownych do organizowania lekcji religii w salkach katechetycznych, w domach parafialnych i kościołach, co czynił także ksiądz Zdanowicz. W tym czasie polkowicka parafia powiększyła się o takie wsie jak: Moskorzyn i Guzice. W maju 1961 roku ks. Walerian Zdanowicz wyjechał na stałe do Kłobuczyna, gmina Gaworzyce. Pod koniec czerwca nowym administratorem parafii został ks. Eugeniusz Korczyński. W latach jego duszpasterstwa ożywiło się i rozwinęło życie religijne wśród parafian. Szczególną uwagę przywiązywał do katechizacji dzieci i młodzieży. Nie zaniedbywał spraw gospodarczych parafii. W bardzo krótkim czasie doprowadził do naprawy przeciekającego dachu kościoła, postawienia solidnego muru wokół cmentarza i odnowienia kaplicy cmentarnej. Nie dane mu było dokończyć wielu zaplanowanych prac duszpasterskich i gospodarczych, gdyż pod koniec czerwca 1963 roku został przeniesiony do Mierzyc. Na początku lipca 1963 nowym proboszczem parafii został ksiądz Kazimierz Olszewski. Do pomocy przydzielono mu młodego księdza wikariusza Leszka Kozdębę. Na skutek ciężkiej i nieuleczalnej choroby ksiądz Olszewski zmarł w listopadzie 1963 roku. Do końca roku ksiądz Kozdęba sam sprawował obowiązki duszpasterskie . Od stycznia 1964 roku Polkowice znów miały nowego proboszcza. Został nim ks.Aleksander Matyka, wyświęcony w 1959 roku we Wrocławiu. W dniu 11 lutego 1964 roku polkowicka parafia z dekanatu głogowskiego została przeniesiona do dekanatu lubińskiego. Obaj młodzi kapłani radzili sobie doskonale z obowiązkami duszpasterskimi. Proboszcz Matyka okazał się również dobrym administratorem parafii. Potrzeb było wiele, ale na pierwszy plan wysunęła się konieczność odnowienia wnętrza kościoła. Ostatnie jego malowanie odbyło się przed 75 laty. Po dość długich staraniach kościół został pomalowany w lipcu 1964 roku. Przedtem założono nową instalację elektryczną, a posadzka cementowa została wymieniona na lastrykową. W czerwcu 1965 roku nieczynne od kilku lat organy kościelne zostały naprawione i wydały wreszcie długo oczekiwane dźwięki.

W 1966 roku w całym kraju odbyły się uroczystości związane z obchodami tysiąclecia Chrztu Państwa Polskiego. Rocznicę tego bardzo ważnego wydarzenia historycznego dla narodu polskiego obchodził również Kościół. W polkowickiej parafii w dniach 10-17 kwietnia z tej okazji odbył się szereg uroczystości religijnych, na których podkreślano rolę Kościoła w funkcjonowaniu państwa i życiu społeczeństwa polskiego na przestrzeni tysiącletniej jego historii, począwszy od przyjęcia chrześcijaństwa.

Od sierpnia 1966 roku zaczęła się powiększać liczba księży w parafii. Oprócz księdza proboszcza służbę duszpasterską pełniło dwóch, a w latach późniejszych trzech i więcej wikariuszy. Władze kościelne dokonywały i nadal dokonują ich ciągłej i systematycznej wymiany. Rok 1967 rozpoczął się dla mieszkańców parafii miłym wydarzeniem. Polkowice odzyskały prawa miejskie, które utraciły w 1946 roku. W związku z rozbudową kopalń rud miedzi wzrosła liczba mieszkańców miasta. Zwiększyła się również liczba wyznawców Kościoła katolickiego, co z kolei zmusiło miejscową administrację kościelną do stworzenia odpowiednich warunków dla wszechstronnej pracy duszpasterskiej. Kościół św. Michała Archanioła był już za mały, aby w stopniu zadowalającym mógł spełnić swoje funkcje religijne dla wszystkich mieszkańców rozbudowującego się miasta. Rozpoczęto więc starania o pozyskanie kościoła poewangelickiego, który ulegał stopniowej dewastacji. W połowie 1949 roku drzwi tego kościoła zostały zamknięte i otworzono je dopiero w latach sześćdziesiątych, aby w jego wnętrzu urządzić sprzedaż mebli, którą prowadziła Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Polkowicach. Nie było tam już niczego. Ławki zabrało miejscowe kino, a dziewiętnastowieczne organy zostały rozkradzione i zniszczone. Nie zadbały o zabezpieczenie świątyni ówczesne władze miejskie. Doszło nawet do tego, iż 25 czerwca 1968 roku we wczesnych godzinach rannych rozebrano część dachu kościoła. I tylko dzięki natychmiastowej interwencji proboszcza Aleksandra Matyki i staraniom Kurii Arcybiskupiej we Wrocławiu udało się powstrzymać dalszą rozbiórkę kościoła. Pomimo usilnych starań ze strony administracji kościelnej nie udało się uzyskać zezwolenia na przekazanie zdewastowanego kościoła na potrzeby parafii. Proboszcz Aleksander Matyka opuścił parafię w 1973 roku. Nowym jej administratorem został ksiądz Kazimierz Nawrotek. W tym czasie pomagało mu w pracy duszpasterskiej trzech księży wikariuszy. Starania o pozyskanie kościoła poewangelickiego nie poszły na marne. Uchwałą Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 1973 roku został on przekazany na własność parafii. Spełniły się w końcu marzenia i pragnienia administratorów parafii i większości mieszkańców miasta. W latach 1975 – 1979 dzięki ofiarności parafian kościół poewangelicki został odbudowany i oddany do użytku wiernych. W dniu 9 grudnia 1979 roku ksiądz biskup Adam Dyczkowski z Wrocławia dokonał jego poświęcenia. Patronką kościoła obrano św. Barbarę. W dniu 28 lutego 1980 roku decyzją Wojewódzkiego Wydziału Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska w Legnicy został zamknięty cmentarz parafialny z powodu braku miejsc do pochówku zmarłych. Zmusiło to ówczesne władze miejskie do wyznaczenia miejsca na cmentarz komunalny. Usytuowano go na wschodnich peryferiach miasta z dala od zabudowań miejskich. Ksiądz dziekan Kazimierz Nawrotek zaraz po objęciu parafii podjął starania o zezwolenie na budowę nowego domu parafialnego. Stary poniemiecki dom parafialny był już zbyt ciasny dla pięciu księży, którym brakowało mieszkań. W dniu 18 lutego 1981 roku Urząd Wojewódzki Wydział do Spraw Wyznań w Legnicy wydał zezwolenie na budowę nowego domu parafialnego w Polkowicach. Jego budowa trwała od sierpnia 1981 roku do stycznia 1987 roku. W dniu 25 stycznia kancelaria parafialna została przeniesiona do nowej plebanii. Dokonał tego już nowy administrator polkowickiej parafii, którym od 1 lipca 1984 roku został ks. Ludwik Kośmidek.

W dniu 10 marca 1987 roku ks. kard. Henryk Gulbinowicz Metropolita Wrocławski dokonał podziału dotychczasowego dekanatu lubińskiego na trzy dekanaty: chocianowski, lubiński i polkowicki. Do dekanatu polkowickiego zostały przydzielone takie parafie jak: Gwizdanów, Jędrzychów, Mleczno, Polkowice, Rudna, Sobin i Żelazny Most. W latach późniejszych dołączono też powstałe nowe polkowickie parafie p.w. Matki Bożej Królowej Polski i Matki Bożej Łaskawej. W połowie lat dziewięćdziesiątych Polkowice liczyły około 20 tysięcy mieszkańców. Była to główna przyczyna poczynienia starań o pozyskanie gruntu pod budowę nowego kościoła. Już na początku 1985 roku starania takie podjął dziekan ks. Ludwik Kośmidek. Obecnie w Polkowicach istnieją trzy parafie: św. Michała Archanioła, Matki Bożej Królowej Polski (ustanowiona 29.05.1991 r. przez kard. Hen­ryka Gulbinowicza Metropolitę Wrocławskiego) i Matki Bożej Łaskawej, którą 25.12.1998 r. erygował bp Tadeusz Rybak Pierwszy Biskup Legnicki. W 1989 roku powołano do istnienia Radę Parafialną przy Parafii św. Michała Archanioła w Polkowicach. Jej Przewodniczącym został Proboszcz parafii ks. Ludwik Kośmidek, a Zastępcą Przewodniczącego wieloletni nasz parafianin, pan Zbigniew Stańczyszyn. W dniu 25 marca 1992 roku Ojciec Święty Jan Paweł II utworzył nową Diecezję Legnicką z wydzielonego terytorium Archidiecezji Wrocławskiej, której stolicą stała się Legnica. Administratorem tej nowo utworzonej diecezji został ksiądz biskup Tadeusz Rybak, który dotychczas był biskupem pomocniczym w Archidiecezji Wrocławskiej. W ten sposób wszystkie parafie dekanatu polkowickiego zostały przyporządkowane nowej administracji kościelnej. Kościół parafialny św. Michała Archanioła od dawna znajdował się w bardzo złym stanie technicznym. Nader częste wstrząsy górnicze w Polkowicach jeszcze bardziej przyczyniły się do jego zagrożenia. Po stwierdzeniu tych faktów w lutym 1985 roku władze wojewódzkie w Legnicy wydały nakaz natychmiastowego zamknięcia kościoła. Jeszcze w tym samym roku Zakłady Górnicze „Rudna” wykonały wewnętrzne i zewnętrzne zabezpieczenie. W czasie remontu świątyni nabożeństwa odbywały się w kościele pomocniczym św. Barbary w Rynku. Wkrótce okazało się, że zabezpieczenia te były niewystarczające. W latach 1990 -1991 Zakłady Górnicze „Rudna” na nowo zabezpieczyły obiekt przed wstrząsami górniczymi, a w latach 1992 – 1995 przystąpiły do generalnego remontu. Podczas tego remontu latem 1993 roku odkryto, iż drewniane deski stropowe kościoła są pokryte malowidłem przedstawiającym postaci świętych. Niezwłocznie powiadomiono o tym Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Legnicy. W sierpniu 1993 roku prace renowacyjne zlecono Konserwatorowi Dzieł Sztuki w Krakowie mgr Annie Hermanowicz – Hajto. Okazało się, że malowidło zdobiące deski stropowe kościoła jest wysokiej klasy zarówno pod względem artystycznym, jak i ikonograficznym. Na prostokątnych drewnianych kasetonach autor przedstawił osiem postaci świętych: Zygmunta, Hieronima z lwem, Weronikę, Grzegorza, Rozalię, Rocha z aniołkiem, Augustyna i Ambrożego. Postaci świętych utrzymane są w bogatej gamie kolorystycznej. Każda z nich jest podpisana. Malowidło pochodzi z 1683 roku. W XIX wieku zostało ono w całości zakryte 2 – 5 cm zaprawą wapienno – piaskową na zbrojeniu trzcinowym. Odkrycie malowidła, przywrócenie mu pierwotnego wyglądu i kolorystyki oraz pełna konserwacja trwały przez trzy lata (1993 – 1996). Kościół św. Michała Archanioła w Polkowicach posiada wspaniałe dzieło sztuki malarskiej, które zostało wpisane do rejestru zabytków województwa legnickiego pod numerem 136. Decyzja taka została podjęta 23 lutego 1994 r. przez Państwową Służbę Ochrony Zabytków Oddział Wojewódzki w Legnicy. W kościele św. Michała Archanioła oprócz murów wymianie uległo prawie wszystko, począwszy od sufitu, a skończywszy na posadzce. Wzmocniona i wyremontowana świątynia ma nowy dach wykonany z blachy miedziowej, efektowną elewację i nową kulę na wieży kościelnej. Cały kościół w nocy jest podświetlany. Kościół jest chroniony systemem alarmowym.